ຂໍ້​ມູນ​ທົ່ວ​ໄປ​ກ່ຽວກັບ​ລາວ

ສາທາລະນະ​ລັດ​ປະ​ຊາ​ທິບ​ຫມາກໄຂ່ຫລັງ​ຍະ​ປະຊາຊົນ​ລາວ​ຫລື ຮຽກ​ໂດຍ​ຫຍໍ້​ວ່າ ສະ​ປົບ. ລາວ ຕັ້ງ​ຢູ່ໃນ​ດິນແດນ​ສຸ​ວັນນະ​ຫລື​ອິນ​ໂດ​ຈີນ ລະຫວ່າງ​ລະ​ຕິ​ຈູດ​ທີ່ 14-23 ອົງ​ສາ​ເໜືອ​ແລະ​ລອງ​ຕິ​ຈູດ​ທີ່ 100-108 ອົງ​ສາ ເປັນ​ປະເທດ​ໃນ​ເອ​ເຊຍ​ຕະເວັນ​ອອກ​ສຽງ​ໃຕ້​ຊຶ່ງ​ບໍ່​ມີ​ທາງ​ອອກ​ສູ່​ທະ​ເລ ມີ​ພື້ນ​ທີ່ 236, 800 ຕາ​ລາງ​ກິ​ໂລ​ແມັດ ພາກ​ພື້ນ​ນ້ຳ 6, 000 kmທ ຕະຫລອດ​ແນວ​ຊາຍແດນ​ຂອງ​ປະເທດ​ລາວ ຊຶ່ງ​ມີ​ຄວາມ​ຍາວ​ລວມ 5, 083 ກິ​ໂລ​ແມັດ ລ້ອມ​ຮອບ​ດ້ວຍ​ຊາຍແດນ​ຂອງ​ປະເທດ​ເພື່ອນ​ເຮືອນ 5 ປະເທດ ດັ່ງ​ນີ້ ປະເທດ ຈີນ ທາງ​ດ້ານ​ທິດ​ເໜືອ (1 ກິ​ໂລ​ແມັດ) ປະເທດ​ໄທ​ທາງ​ດ້ານ​ທິດ​ໃຕ້ ແລະ ທິດ​ຕະເວັນ​ຕົກ (1, 754 ກິ​ໂລ​ແມັດ) ປະເທດ​ກຳ​ພູ​ຊາ ທາງ​ດ້ານ​ທິດ​ໃຕ້ (541 ກິ​ໂລ​ແມັດ) ປະເທດ​ວຽດ​ນາມ ທາງ​ດ້ານ​ທິດ​ຕະເວັນ​ອອກ (2.130 ກິ​ໂລ​ແມັດ) ປະເທດ​ມຽນ​ມາລ໌ ທາງ​ດົ້ນ​ທິດ​ຕະເວັນ​ຕົກ (235 ກິ​ໂລ​ແມັດ)

ຄຳ​ຂວັນ
ສັນ​ຕິ​ພາບ ເອກກະລາດ ປະ​ຊາ​ທິບ​ຫມາກໄຂ່ຫລັງ​ຍ ເອກ​ພາບ ວັດ​ນາ​ຖາວອນ

ພູ​ມິ​ປະເທດ​ຂອງ​ລາວ​ອາດ​ແບບ​ໄດ້​ເປັນ 3 ເຂດ ຄະ​ [ື]ອ
ໃນ​ອະ​ດີດ​ທີ່​ຜ່ານມາ​ປະເທດ​ລາວ​ມີ​ອານາເຂດ​ກວ້າງ​ໃຫຍ່​ໄພ​ສານ​ຫລາຍ ແຕ່​ຕໍ່​ມາ​ພາຍ​ຫລັງ​ມາ​ເສຍ​ດິນແດນ​ບາງ​ສ່ວນ​ໃຫ້​ກັບ​ສະ​ຫຍາມ ຈົນກະທັ້ງ​ເຂົ້າ​ສູ່​ຍຸກ​ປົດ-ປ່ອຍ​ຈາກ​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຝະ​ຫລັ່ງ​ເສດ ເຮັດໃຫ້​ປະເທດ​ລາວ​ມີ​ເນື້ອ-ທີ່​ເຫລືອ​ພຽງ 236, 800 ຕາ​ລາງ​ກິ​ໂລ​ແມັດ ພື້ນ​ທີ່​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ມີ​ລັກສະນະ​ເປັນ​ພູເຂົາ​ສະ​ຫລັບ​ຊັບ​ຊ້ອນ ອັນ​ເປັນ​ຕົ້ນ​ກຳ​ເນີດ​ຂອງ​ແມ່ນ້ຳ​ສຳຄັນ​ເຖິງ 13 ສາຍ ນຳກັນ ອາ​ທິ​ເຊັ່ນ ນ້ຳ​ຄານ ນ້ຳ​ງຶມ ນ້ຳ​ຊັບ ນ້ຳ​ແບງ​ແລະ ອື່ນ  ໆ ແມ່ນ້ຳ​ທີ່​ສຳຄັນ​ທີ່ສຸດ​ຂອງ​ລາວ​ແລະ​ເປັນ​ແມ່ນ້ຳ​ນານາ​ຊາດ​ຄື​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ ຫລື​ທີ່​ຄົນ​ລາວ​ຮຽກ​ກັນ​ວ່າ ແມ່ນ້ຳ​ຂອງ ຊຶ່ງ​ບາງ​ສ່ວນ​ຂອງ​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ​ທາງ​ຕອນ​ໃຕ້​ຂອງ​ປະເທດ​ລາວ​ໃນ​ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ​ດິ໌​ມີ​ຄວາມ​ກວ້າງ ເຖິງ​ໜຶ່ງ​ກິ​ໂລ​ແມັດ ເກີດ​ເປັນ​ນ້ຳ​ຕົກ​ຂະໜາດ​ໃຫຍ່​ຂວາງ​ກາງ​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ​ຄື ນ້ຳ​ຕົກ​ຄອນ​ຕະ​ເພັງ ຊຶ່ງ​ມີ​ຄວາມ​ຍາວ​ຕາມ​ລຳ​ນ້ຳ​ເກືອບ​ສິບ​ກິ​ໂລ​ແມັດ ແລະ​ມີ​ຄວາມ​ສູງ​ລາວ 20 ແມັດ ຈາກ​ນັ້ນ​ກະ​ແສ​ນ້ຳ​ຈຶ່ງ​ໄຫລ​ເຂົ້າ​ສູ່​ແຂວງ​ສະ​ຕຶງ​ເຕງ​ໃນ​ປະເທດ​ກຳ​ພູ​ຊາ​ຕໍ່ໄປ ຈາກ​ເຂດ​ແດນ​ລາວ​ມີ​ຄວາມ​ຍາວ​ທັງ​ສິ້ນ 4, 500 ກິ​ໂລ​ແມັດ ຊາຍແດນ​ທີ່​ຕິດ​ກັບ​ປະເທດ​ໄທ​ມີ​ຄວາມ​ຍາວ 1, 730 ກິ​ໂລ​ແມັດ ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ມີ​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ​ເປັນ​ເສັ້ນ​ແບ່ງ​ເຂດ​ແດນ​ທັງ​ສອງ​ປະເທດ ມີ​ຄວາມ​ຍາວ​ທັງ​ສິ້ນ 1, 400 ກິ​ໂລ​ແມັດ ມີ​ພູເຂົາ​ທີ່​ສູງ ກວ່າ​ລະ​ດັບ​ນ້ຳ​ທະ​ເລ​ໂດຍ​ເສ​ລີ່ຍ 1, 500 ແມັດ​ຂຶ້ນ​ໄປ ພື້ນ​ທີ່​ນີ້​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ພາກ​ເໜືອ​ຂອງ​ປະເທດ ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ ຄື​ພື້ນ​ທີ່​ຊຶ່ງ​ສູງ​ກວ່າ​ລະ​ດັບ​ນ້ຳ​ທະ​ເລ​ເສ​ລີ່ຍ 1, 000 ແມັດ ປາກົດ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ທາງ​ທິດ​ຕະເວັນ​ອອກ​ສຽງ​ໃຕ້​ຂອງ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ເມືອງ​ພວົນ​ໄປ​ຈົນ​ເຖິງ​ຊາຍແດນ ກຳ​ພູ​ຊາ ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ນີ້​ມີ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ຂະໜາດ​ໃຫຍ່​ຢູ່ 3 ແຫ່ງ ໄດ້​ແກ່ ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ເມືອງ​ພວົນ (ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ), ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ນາ​ກາຍ (ແຂວງ​ຄຳ​ມ່ວນ) ແລະ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ບໍລິເວນ (ພາກ​ໃຕ້) ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ລຸ່ມ ເປັນ​ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ຕາມ​ແນວ​ຝັ່ງ​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ​ແລະ​ແມ່ນ້ຳ​ຕ່າງ ໆ ເປັນ​ພື້ນ​ທີ່​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ອຸດົມ​ສົມບູນ​ຫລາຍ​ທີ່ສຸດ​ໃນ​ເຂດ​ພື້ນ​ທີ່​ທັງ 3 ເຂດ ນັບ​ເປັນ​ພື້ນ​ທີ່​ອູ່​ເຂົ້າ​ອູ່​ນ້ຳ​ທີ່​ສຳຄັນ​ຂອງ​ປະເທດ ແນວ​ທົ່ງຮາບ​ລຸ່ມ​ເຫລົ່າ​ນີ້​ເລີ່ມ​ປາກົດ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ບໍລິເວນ​ຕອນ​ໃຕ້​ຂອງ​ແມ່ນ້ຳ​ງຶມ ຮຽກວ່າ ທົ່ງຮາບ​ລຸ່ມ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌ ຜ່ານ​ທົ່ງຮາບ​ລຸ່ມ​ສະ​ຫະ​ຫວັນ​ນະ​ເຂດ ຊຶ່ງ​ຢູ່​ຕອນ​ໃຕ້​ເຊ​ບັ້ງ​ໄຟ​ແລະ​ເຊ​ບັ້ງ​ຫຽງ ແລະ​ທົ່ງຮາບ​ຈຳ​ປາ​ສັກ​ທາງ​ພາກ​ໃຕ້​ຂອງ​ລາວ ຊຶ່ງ​ປາກົດ​ຕາມ​ແນວ​ແມ່ນ້ຳ​ໂຂງ​ເລື່ອຍ​ໄປ​ຈົນ​ຈົດ​ຊາຍແດນ​ປະເທດ​ກຳ​ພູ​ຊາ ທັງ​ນີ້ ເມື່ອ​ນຳ​ເອົາ​ພື້ນ​ທີ່​ຂອງ​ເຂດ​ພູເຂົາ​ສູງ​ແລະ​ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ມາ​ລວມ​ກັນ​ແລ້ວ ຈະ​ຫລາຍ​ເຖິງ 3 ໃນ 4 ຂອງ​ພື້ນ​ທີ່​ປະເທດ​ລາວ​ທັງ​ໝົດ ໂດຍ​ຈຸດ​ທີ່​ສູງ​ທີ່ສຸດ​ຂອງ​ປະເທດ​ລາວ​ຢູ່​ທີ່​ພູ​ເບ້ຍ ໃນ​ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ ວັດ​ຄວາມ​ສູງ​ໄດ້ 2, 817 ແມັດ (9, 242 ຟຸດ)

ລັກສະນະ​ພູ​ມິ​ອາ​ກາສ
ປະເທດ​ລາວ​ຕັ້ງ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ຮ້ອນ​ຊື້ນ ລັກສະນະ​ທາງ​ພູມສາດ​ມີ​ຄວາມ​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ຫລາຍ ຕັ້ງ​ແຕ່​ພາກ​ກາງ​ຈົນ​ເຖິງ​ພາກ​ເໜືອ​ໃນ​ແຂວງ​ພົງ​ສາ​ລີ​ທີ່​ມີ​ເຂດ​ແດນ​ຢູ່​ຕິດ​ກັບ​ປະເທດ​ຈີນ ພູ​ມິ​ປະເທດ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ມີ​ລັກສະນະ​ເປັນ​ພູເຂົາ​ສູ​ງົດ​ລັບ​ຊັບ​ຊ້ອນ​ແລະ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ​ອາ​ກາດ ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ໜາວ​ເຖິງ​ໜາວ​ຈັດ ສ່ວນ​ທາງ​ທິດ​ຕະເວັນ​ອອກ​ມີ​ລັກສະນະ​ເປັນ​ພູເຂົາ​ແລະ​ທົ່ງຮາບ​ຕິດ​ກັບ​ປະເທດ​ວຽດ​ນາມ ສຳລັບ​ທາງ​ຕອນ​ໃຕ້​ສຸດ​ມີ​ລັກສະນະ​ເປັນ​ພູເຂົາ​ຕິດ​ກັບ​ປະເທດ​ກຳ​ພູ​ຊາ ປະ​ກັບ​ກັບ​ທີ່​ໄດ້ຮັບ​ອິດທິພົນ​ຈາກ​ລົມ​ມົນ​ສຸມ​ໃນ​ທະ​ເລ​ຈີນ​ໃຕ້ ເຮັດໃຫ້​ປະເທດ​ລາວ​ມີ​ລັກສະນະ​ທາງ​ພູ​ມິ​ອາ​ກາດ​ແບ່ງ​ອອກ​ໄດ້ 3 ລະດູ ຄື ລະດູ​ຮ້ອນ ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ເດືອນ​ກຸມພາ ຈົນ​ເຖິງ​ເດືອນ​ເມ​ສາຍ​ນ ລະດູ​ຝົນ ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ເດືອ​ນົບ​ລືດ​ພາກ​ມ ຈົນ​ເຖິງ​ເດືອນ​ຕຸລາ ລະດູ​ໜາວ ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ເດືອ​ນົບ​ລືດ​ຈິ​ກາຍ​ນ ຈົນ​ເຖິງ​ເດືອ​ນົມ​ກາກ​ມ

ການ​ເມືອງ
ສາທາລະນະ​ລັດ​ປະ​ຊາ​ທິບ​ຫມາກໄຂ່ຫລັງ​ຍະ​ປະຊາຊົນ​ລາວ​ມີ​ລະບົບ​ການ​ປົກຄອງ​ແບບ​ສັງຄົມ​ນິຍົມ​ຄອມ​ມິວ​ນິດຕ໌ (ທາງ​ການ​ລາວ​ໃຊ້​ຄຳ​ວ່າ ລະບອບ​ປະ​ຊາ​ທິບ​ຫມາກໄຂ່ຫລັງ​ຍະ​ປະຊາຊົນ) ໂດຍ​ມີ​ພັກ​ປະຊາຊົນ​ປະຕິວັດ​ລາວ​ເປັນ​ອົງຄ໌​ກອນ​ຊີ້​ນຳ​ປະເທດ ຊຶ່ງ​ພັກ​ນີ້​ເລີ່ມ​ມີ​ອຳນາດ​ສູງ​ສຸດ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ລາວ​ເລີ່ມ​ປົກຄອງ​ໃນ​ລະບອບ​ສັງຄົມ​ນິຍົມ​ເມື່ອ ວັນທີ່ 2 ທັນວາ ພ. ສ. 2518 ປະ​ທານ​ປະເທດ (ປະ​ທາ​ນາ​ທິບ​ດີ) ຂອງ​ສາທາລະນະ​ລັດ​ປະ​ຊາ​ທິບ​ຫມາກໄຂ່ຫລັງ​ຍະ​ປະຊາຊົນ​ລາວ​ຄົນ​ປະຈຸບັນ ຊຶ່ງ​ມີ​ວາ​ລະ​ການ​ດຳ​ລົງ​ຕຳແໜ່ງ 5 ປີ ຄື ພົນ​ໂທ​ຈູມ​ມະ​ລີ ໄຊ​ຍະ​ສອນ (ດຳ​ລົງ​ຕຳແໜ່ງ​ເລ​ຂາ​ທິ​ການ​ໃຫຍ່​ຄະນະ​ບໍລິຫານ​ງານ​ສູນ​ກາງ​ພັກ​ປະຊາຊົນ​ປະຕິວັດ​ລາວ​ອີກ ຕຳແໜ່ງ​ໜຶ່ງ) ສ່ວນ​ນາຍົກ-ລັດຖະມົນຕີ​ຄົນ​ປະຈຸບັນ​ຄື​ນາຍ​ບົວ​ສອນ ບຸບ​ຜາ​ມື້

ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ເມືອງ​ທີ່​ສຳຄັນ

1.    ພັກ​ປະຊາຊົນ​ປະຕິວັດ​ລາວ

2.   ສະພາ​ລັດ​ມົນ​ຕີ (ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ​ຄະນະ​ລັດ​ມົນ​ຕີ)

3.   ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ລາວ (ປະຊາຊົນ​ເລືອກ​ສະມາຊິກ​ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ຈາກ​ຜູ້​ທີ່​ພັກ ຯ ສະເໜີ)

4.   ແນວ​ລາວ​ສ້າງ​ຊາດ

5.   ອົງຄ໌​ກອນ​ຈັດ​ຕັ້ງ ເຊັ່ນ
- ສະ​ຫະ​ພັນທ໌​ໄວ​ໜຸ່ມ​ລາວ (ສະ​ຫະ​ພັນທ໌​ເຍົາ​ວະ​ຊົນ)
- ສະ​ຫະ​ພັນທ໌​ແມ່​ຍິງ​ລາວ (ສະມາຄົມ​ສະຕີ)
- ກຳ​ບານ​ລາວ (ສະ​ຫະ​ພັນທ໌​ກຳ​ກອນ) ຊຶ່ງ​ໄດ້ຮັບ​ການ​ສະໜັບ-ສະໜູນ​ໂດຍ​ພັກ​ປະຊາຊົນ​ປະຕິວັດ​ລາວ

ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ແລະ​ການ​ບໍລິຫານ

• ຫລາຍ​ຫມູ່ບ້ານ​ລວມ​ກັນ​ເປັນ ເມືອງ (ກ່ອນ​ໜ້າ​ນີ້​ຈັດ​ໃຫ້​ຫລາຍ​ຫມູ່ບ້ານ​ລວມ​ກັນ​ເປັນ ຕາ​ແສງ ມີ​ຕາ​ແສງ​ເປັນ​ຜູ້​ປົກຄອງ ຫລາຍ​ຕາ​ແສງ​ລວມ​ກັນ​ຈຶ່ງ ຮຽກວ່າ ເມືອງ)
• ຫລາຍ​ເມືອງ​ລວມ​ກັນ​ເປັນ ແຂວງ ຄະນະ​ກຳມະການ​ປົກຄອງ​ຫມູ່ບ້ານ" ມີ ນາຍ​ເຮືອນ ເປັນ​ຫົວ​ໜ້າ ເປັນ​ຜູ້​ບໍລິຫານ​ຂອງ​ຫມູ່ບ້ານ "ຄະນະ​ກຳມະການ​ປົກຄອງ​ເມືອງ" ມີ ເຈົ້າ​ເມືອງ ເປັນ​ຫົວ​ໜ້າ ເປັນ​ຜູ້​ບໍລິຫານ​ເມືອງ ຄະນະ​ກຳມະການ​ປົກຄອງ​ແຂວງ" ມີ ເຈົ້າ​ແຂວງ ເປັນ​ຫົວ​ໜ້າ ເປັນ​ຜູ້​ບໍລິຫານ​ແຂວງ
• ຄະນະ​ກຳມະການ​ປົກຄອງ​ນະຄອນ​ຫລວງ" ມີ ເຈົ້າ​ຄອງ​ນະຄອນ​ຫລວງ ເປັນ​ຫົວ​ໜ້າ ເປັນ​ຜູ້​ບໍລິຫານ​ນະຄອນ​ຫລວງ ລະ​ດັບ​ສູນ​ກາງ" ມີ​ກະ​ຊວງ ຄະນະ​ກຳມະການ​ເປັນ​ຜູ້​ເບິ່ງ-ແຍງ​ແລະ​ບໍລິຫານ

ເສ​ສົດ​ກິຈ
ພາ​ວະ​ເສດຖະກິດ​ຂອງ ສະ​ປົບ. ລາວ​ມີ​ພັດທະນາ​ການ​ທີ່​ດີ​ຕາມ​ລຳ​ດັບ ໂດຍ​ໃນ​ຊ່ວງ 20 ປີ​ນັບ​ຕັ້ງ​ແຕ່​ປັບ​ປ່ຽນ​ລະບົບ​ເສດຖະກິດ​ແບບ​ສັງຄົມ​ນິຍົມ​ສູ່​ລະບົບ​ເສດຖະກິດ​ເສ​ລີ​ການ ຕະ​ຫລາດ​ເມື່ອ​ປີ 2529 ສະ​ປົບ. ລາວ​ມີ​ການ​ຂະຫຍາຍ​ຕົວ​ທາງ​ເສດຖະກິດ​ຢ່າງ​ຕໍ່​ເນື່ອງ​ໃນ​ອັດຕາ​ເສ​ລີ່ຍ​ຮ້ອຍ​ລະ 6.2 ຕໍ່​ປີ ປະຊາກອນ​ມີ​ລາຍ​ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຈາກ​ປະ​ມານ 200 ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ​ເມື່ອ​ປີ 2529 ເປັນ 491 ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ​ໃນ​ປີ 2548 ພາກ​ອຸດສາຫະກຳ​ຂະຫຍາຍ​ຕົວ​ໃນ​ອັດຕາ​ບໍ່​ຕ່ຳ​ກວ່າ ຮ້ອຍ​ລະ 10 ຕໍ່​ປີ ໂດຍ​ອຸດສາຫະກຳ​ພະລັງ​ງານ​ໄຟ​ຟ້າ​ເປັນ​ສາ​ຂາ​ຫລັກ​ທີ່​ສ້າງ​ລາຍ​ໄດ້​ໃຫ້​ແກ່​ປະເທດ ຢ່າງໃດ​ກໍ​ດີ ລາວ​ຍັງ​ຄົງ​ປະ​ສົບ​ບັນຫາ​ທີ່​ຕ້ອງ​ເລັ່ງ​ແກ້​ໄຂ ທີ່​ສຳຄັນ​ໄດ້​ແກ່ ບັນຫາ​ລາ​ຄາ​ນ້ຳ​ມັນ ທີ່​ເພີ່ມ​ສູງ​ຂຶ້ນ ບັນຫາ​ການ​ຂາດ​ດຸນ​ການ​ຄ້າ​ໃນ​ອັດຕາ​ສູງ ຄ່າ​ເງີນ​ກີບ​ບໍ່​ມີ​ສະຖຽນລະພາບ ການ​ຈັດ​ເກັບ​ລາຍ​ໄດ້​ຕ່ຳ​ກວ່າ​ເປົ້າ​ໝາຍ ແລະ​ບັນຫາ​ການ​ສໍ້​ລາດຊະດອນ​ [໌] ​ບັງ​ຫລວງ ຊັບ​ຢາ​ກອນ​ສຳຄັນ​ຂອງ​ລາວ ໄດ້​ແກ່ ໄມ້ ດີ​ບຸກ ຍິບ​ຊ່ຳ ຊືນ ຫິນ​ເກືອ ເຫລັກ ຖ່ານ​ຫິນ​ລິກ​ໄນຕ໌ ສັງ​ກະ​ສີ ທອງ​ຄຳ ອັນ​ມະ​ນີ ຫິນ​ອ່ອນ ນ້ຳ​ມັນ ແລະ​ແຫລ່ງ​ນ້ຳ​ຜະລິດ​ໄຟ​ຟ້າ

ການ​ລົງ​ທຸນ ການ​ລົງ​ທຸນ ລັດຖະບານ​ລາວ​ໄດ້​ປັບ-ປຸງ​ກົດ ລະບຽບ​ເພື່ອ​ເສີມ​ສ້າງ​ບັນ​ຢາ​ກາດ​ໃຫ້​ເອື້ອ​ອຳ​ນວຍ​ຕໍ່​ການ​ລົງ​ທຸນ​ຫລາຍ​ຍິ່ງ​ຂຶ້ນ ອາ​ທິ ມາ​ຕົນ​ການ​ດ້ານ​ພາ​ສີ ອະນຸຍາດ​ໃຫ້​ນະຄອນ​ຫລວງ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌ ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ ແລະ​ແຂວງ​ຫລວງ​ພະ​ບາງ ມີ​ອຳນາດ​ອະ​ໜຸ​ມະ​ [ັ] ​ຕິ​ໂຄງ​ການ​ລົງ​ທຸນ​ທີ່​ມີ​ມູນ​ຄ່າ​ບໍ່​ເກີນ 2 ລ້ານ​ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ ສ່ວນ​ແຂວງ​ອື່ນ ໆ ສາມາດ​ອະ​ໜຸ​ມະ​ [ັ] ​ຕິ​ໂຄງ​ການ​ລົງ​ທຸນ​ທີ່​ມີ​ມູນ​ຄ່າ​ລົງ​ທຸນ​ບໍ່​ເກີນ 1 ລ້ານ​ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ ເຮັດໃຫ້​ການ​ລົງ​ທຸນ​ຈາກ​ຕ່າງ​ປະເທດ​ໃນ​ລາວ​ມີ​ແນວ​ໂນ້ມ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຕໍ່​ເນື່ອງ ໂດຍ​ໃນ​ປີ 2546 ມີ​ມູນ​ຄ່າ 465 ລ້ານ​ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ ປີ 2547 ມີ​ມູນ​ຄ່າ 533 ລ້ານ​ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ ແລະ​ປີ 2548 ມີ​ມູນ​ຄ່າ 1.6 ພັນ​ລ້ານ​ດອນ​ລາລ໌​ສະ​ຫລັດ ນັກ​ລົງ​ທຸນ​ທີ່​ສຳຄັນ ໄດ້​ແກ່ ໄທ ວຽດ​ນາມ ຝະ​ຫລັ່ງ​ເສດ ອອດ​ເຕ​ເລຍ ຈີນ

ໂຄງ​ການ​ຄວາມ​ຮ່ວມ​ມື​ໃນ​ພູມິພາກ​ໃກ້​ເຄຍງ
ອາ​ຊຽນ ລາວ​ເຂົ້າ​ເປັນ​ສະມາຊິກ​ອາ​ຊຽນ​ເມື່ອ​ເດືອ​ນົກ​ແຮ່​ດາກ​ມ 2540 ໄດ້​ເປັນ​ປະ​ທານ ຄະນະ​ກຳມະການ​ປະຈຳ​ອາ​ຊຽນ​ເມື່ອ​ກະ​ຫລົກ​ດາກ​ມ 2547> ຍຸດທະສາດ​ຄວາມ​ຮ່ວມ​ມື​ທາງ​ເສດຖະກິດ​ອິ​ລະ​ວະ​ດີ-ເຈົ້າ​ພະ​ຢາ-ແມ່​ໂຂງ (Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy - ACMECS)> ຄວາມ​ຮ່ວມ​ມື​ໃນ​ກອບ​ສາມ​ຫລ່ຽມ​ມະ​ແຮ່​ຕ

ການ​ນຳ​ເຂົ້າ​ແລະ​ການ​ສົ່ງ​ອໍກ
ສິນ​ຄ້າ​ສົ່ງ​ອອກ​ທີ່​ສຳຄັນ​ຂອງ​ລາວ ໄດ້​ແກ່​ເສື້ອ​ຜ້າ​ສຳ​ເລັດ​ຮູບ ໄມ້​ຊຸງ ໄມ້​ແປ​ຮູບ ຜະລິດຕະພັນ​ໄມ້ ສິນ​ແລ່ ເສດ​ໂລ​ຫະ ຖ່ານ​ຫິນ ໜັງ​ດິບ ແລະ​ໜັງ​ຟອກ ເຂົ້າ​ໂພດ ໃບ​ຢາ​ສູບ ກາ​ແຟ ໂດຍ​ສົ່ງ​ອອກ​ໄປ​ຍັງ​ປະເທດ​ໄທ ວຽດ​ນາມ ຝະ​ຫລັ່ງ​ເສດ ຍີ່​ປຸ່ນ ເຍີ​ລົມ​ນີ ສະ​ຫລາດ​ອານາຈັກ ສະ​ຫລັດ​ອະ​ເໝ​ລິ​ກາ ເນ​ເທີລ໌​ແລນດ໌ ແລະ​ເຍີ​ລົມ​ນີ ສ່ວນ​ການ​ນຳ​ເຂົ້າ​ສິນ​ຄ້າ ປະເທດ​ລາວ​ໄດ້​ນຳ​ເຂົ້າ​ສິນ​ຄ້າ​ຈາກ​ໄທ ຈີນ ວຽດ​ນາມ ສິ​ງົກ​ໂປ໌ ຍີ່​ປຸ່ນ ອອດ​ເຕ​ເລຍ ເຍີ​ລົມ​ນີ ໂດຍ​ສິນ​ຄ້າ​ທີ່​ສຳຄັນ​ໄດ້​ແກ່ ລົດ​ຈັກ​ລະ​ຍານ​ຍົນຕ໌​ແລະ​ສ່ວນ​ປະກອບ ເຄື່ອງ​ຈັກ​ແຮ່​ລ ເຄື່ອງ​ໃຊ້​ໄຟ​ຟ້າ​ທີ່​ໃຫ້​ຄວາມ​ຮ້ອນ ອາຫານ ຜ້າ​ຜືນ ສານ​ເຄ​ມີ ແລະ​ເຄື່ອງ​ອຸບ​ໂພ​ຄົບ​ລິ​ໂພກ

ສື່​ສານ​ມວນ​ຊນ
ສື່​ໃນ​ປະເທດ​ລາວ​ລ້ວນ​ຢູ່ໃນ​ຄວາມ​ເບິ່ງ-ແຍງ​ຂອງ​ລັດ​ໂດຍ​ກົງ ລັດຖະບານ​ລາວ​ມີ​ສຳ​ນັກ​ຂ່າວ​ສານ​ປະເທດ​ລາວ (ຂະ​ປົນ.) ເປັນ​ສຳ​ນັກ​ຂ່າວ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ທີ່​ເຜີຍແຜ່​ຂ່າວ​ຂອງ​ລັດ ສ່ວນ​ຫນັງສື​ພິມ​ພາສາ​ລາວ​ທີ່​ສຳຄັນ​ໃນ​ປະເທດ​ໄດ້​ແກ່ ຫນັງສື​ພິມ​ປະຊາຊົນ​ຊຶ່ງ​ເປັນ​ກະ​ບອກ​ສຽງ​ຂອງ​ພັກ​ປະຊາຊົນ​ປະຕິວັດ​ລາວ ແລະ​ຫນັງສື​ພິມ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌​ໃໝ່ ນອກ​ຈາກ​ນີ້​ຍັງມີ​ຫນັງສື​ພິມ​ພາສາ​ຕ່າງ​ປະເທດ​ອີກ 2 ສະບັບ ຄື ຫນັງສື​ພິມ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌​ໄທມ໌​ສ (Vientiane Times) ຊຶ່ງ​ເປັນ​ຫນັງສື​ພິມ​ພາສາ​ອັງ​ກະ​ຫລົດ ແລະ​ຫນັງສື​ພິມ "ເລີ​ເລ​ໂນ​ວາ​ເຕີລ໌" (Le R [້] novateur) ຊຶ່ງ​ເປັນ​ຫນັງສື​ພິມ​ພາສາ​ຝະ​ຫລັ່ງ​ເສດ ໃນ​ປະເທດ​ລາວ​ມີດ​ຖາ​ນີ​ໂຊ​ທັດນ໌​ພຽງ 3 ສະຖານ​ [ີ] ຄື ສະ​ຖາ​ນີ​ໂຊ​ທັດນ໌​ແຫ່ງ​ປະເທດ​ລາວ (ສະ​ທົນ.) ຊີ່ງ​ເປັນ​ສະ​ຖາ​ນີ​ໂຊ​ທັດນ໌​ຂອງ​ລັດ ອອກ​ອາ​ກາດ​ຜ່ານ​ເຄືອ​ຂ່າ​ຍົດ​ຖາ​ນີ​ໃນ​ປະເທດ ສະ​ຖາ​ນີ​ໂຊ​ທັດນ໌​ລາ​ວົດ​ຕາລ໌​ແຊນ​ແນນ ແລະ​ສະ​ຖາ​ນີ​ວິດ​ຍຸ​ໂຊ​ທັດນ໌​ແຫ່ງ​ຊາດ​ລາວ (LRT) ອອກ​ອາ​ກາດ​ຜ່ານ​ທາງ​ລະບົບ​ດາວ​ທຽມ​ໄທ​ຄົມ 5 ສະ​ຖາ​ນີ​ແຫ່ງ​ນີ້​ເປັນ​ສະ​ຖາ​ນີ​ໂຊ​ທັດນ໌​ຂອງ​ເອກ​ຊົນ​ທີ່​ດຳ​ເນີນ​ການ​ພາຍໃຕ້​ສຳ​ປະ​ທານ​ຂອງ​ລັດ ອະ​ໜຶ່ງ ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ຢູ່​ຕາມ​ຊາຍແດນ​ໄທ​ແລະ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ມີ​ຖານະ​ພໍ​ຈະ​ຊື້​ຈານ​ດາວ​ທຽມ​ໄດ້​ຈະ​ນິຍົມ ເບິ່ງ​ລາຍ​ການ​ໂຊ​ທັດນ໌​ຊ່ອງ​ຕ່າງ ໆ ຂອງ​ໄທ​ເສຍ​ຫລາຍກວ່າ ດ້ານ​ການ​ໃຊ້​ອິນ​ເທີລ໌​ເນັດ ຕາມ​ຫົວ​ເມືອງ​ໃຫຍ່​ແລະ​ນະຄອນ​ຫລວງ​ມີ​ການ​ເປີດ​ໃຫ້​ບໍລິການ​ອິນ​ເທີລ໌​ເນັດ​ຄາ​ເຟ່​ໂດຍ​ທົ່ວ​ໄປ ແລະ​ໄດ້ຮັບ​ຄວາມ​ນິຍົມ​ຢ່າງ​ຍິ່ງ​ໃນ​ໝູ່​ເຍົາ​ວະ​ຊົນ​ລຸ້ນ​ໃໝ່ ຢ່າງໃດ​ກໍ​ຕາມ ລັດຖະບານ​ລາວ​ກໍ​ໄດ້​ມີ​ເຊັນ​ເຊີລ໌​ເນື້ອ​ຫາ​ແລະ​ການ​ເຂົ້າ​ເຖິງ​ຂໍ້​ມູນ​ອິນ​ເທີລ໌​ເນັດ​ຢ່າງ​ເຂ້ມ ງວດ​ເນື່ອງ​ຈາກ​ເປັນ​ປະເທດ​ທີ່​ປົກຄອງ​ໂດຍ​ລັດຖະບານ​ຄອມ​ມິວ​ນິດຕ໌

ປະ​ຊາກລ
ຈາກ​ສະຖິດ​ [ິ] ​ໃນ​ປີ ພ. ສ. 2548 (ຕາມ​ຂໍ້​ມູນ​ກະ​ຊວງ​ການ​ຕ່າງ​ປະເທດ​ຂອງ​ໄທ) ປະເທດ​ລາວ​ມີ​ປະຊາກອນ​ລວມ 6, 068, 117 ຄົນ ປະກອບ​ດ້ວຍ​ຊົນຊາດ​ຕ່າງ ໆ ຫລາກ​ຫລາຍ​ເຊື້ອ-ຊາດ ຊຶ່ງ​ໃນ​ພາສາ​ລາວ​ຈະ​ຮຽກ​ລວມ​ກັນ​ວ່າ "ປະຊາຊົນ​ບັນດາ​ເຜົ່າ" ສາມາດ​ຈຳ​ແນກ​ໄດ້​ເປັນ 68 ຊົນ​ເຜົ່າ​ໂດຍ​ປະ​ມານ ແບ່ງ​ເປັນ 3 ກຸ່ມ​ໃຫຍ່​ຕາມ​ຖິ່ນ​ທີ່​ຢູ່​ອາໄສ ດັ່ງ​ນີ້

1.    ລາວ​ລຸ່ມ ໝາຍ​ເຖິງ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ອາໄສ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ທົ່ງຮາບ ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ໄດ້​ແກ່​ຄົນ​ເຊື້ອ-ຊາດ​ລາວ ພູ​ໄທ ໄທ​ດຳ ໄທ​ລື້​ແລະ ອື່ນ  ໆ ໃຊ້​ພາສາ​ລາວ​ຫລື​ພາສາ​ຕະກູນ​ພາສາ​ໄທ​ເປັນ​ພາສາ​ຫລັກ ປະຊາຊົນ​ກຸ່ມ​ນີ້​ມີ​ຢູ່​ຮ້ອຍ​ລະ 68 ຂອງ​ຈຳນວນ​ປະຊາກອນ​ທັງ​ໝົດ​ແລະ​ອາໄສ​ກະ​ຈາຍ​ຢູ່​ທົ່ວ​ປະເທດ ຖື​ວ່າ​ເປັນ​ກຸ່ມ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ມີ​ຈຳນວນ​ຫລາຍ​ທີ່ສຸດ​ໃນ​ປະເທດ
 

2.   ລາວ​ເທີງ ໝາຍ​ເຖິງ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ອາໄສ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ທົ່ງຮາບ​ສູງ ເຊັ່ນ ຊາ​ວົບ​ລູ ມະ​ກອງ ງວນ ຕະ​ໂອຍ ຕາ​ລຽງ ລະ​ເມັດ ລະ​ເວນ ກະ​ຕັງ​ແລະ ອື່ນ  ໆ ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ອາໄສ​ຢູ່​ທາງ​ພາກ​ໃຕ້​ຂອງ​ປະເທດ ເຊັ່ນ ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ ແຂວງ​ເຊ​ກອງ ແຂວງ​ອັດ​ຕະ​ປື ຄິດ​ເປັນ​ຮ້ອຍ​ລະ 22 ຂອງ​ຈຳນວນ​ປະຊາກອນ​ທັງ​ໝົດ
 

3.   ລາວ​ສູງ ໝາຍ​ເຖິງ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ອາໄສ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ພູເຂົາ​ສູງ ເຊັ່ນ ຊາວ​ມົ້ງ ເຍົ້າ ມູ​ເຊີ ຜູ້​ນ້ອຍ ແລະ​ຊາວ​ພວກເຂົາ​ເຜົ່າ​ຕ່າງ ໆ ສ່ວນ​ຫລາຍ​ອາໄສ​ຢູ່ໃນ​ເຂດ​ພາກ​ເໜືອ​ຂອງ​ລາວ ເຊັ່ນ ແຂວງ​ຫລວງ​ພະ​ບາງ ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ ແລະ​ຕາມ​ແນວ​ຕະ​ເຂັບ​ຊາຍແດນ​ພາກ​ເໜືອ ຊາວ​ລາວ​ກຸ່ມ​ນີ້​ຄິດ​ເປັນ​ຈຳນວນ​ຮ້ອຍ​ລະ 9 ຂອງ​ຈຳນວນ​ປະຊາກອນ​ທັງ​ໝົດ ນອກ​ຈາກ​ນີ້​ຍັງມີ​ຊາວ​ລາວ​ເຊື້ອ-ສາຍ​ວຽດ​ນາມ ຊາວ​ລາວ​ເຊື້ອ-ສາຍ​ຈີນ ລວມ​ທັງ​ຊາວ​ຕ່າງ​ຊາດ​ອື່ນ ໆ ໃນ​ລາວ​ຄິດ​ເປັນ​ຮ້ອຍ​ລະ 2 ຂອງ​ຈຳນວນ​ປະຊາກອນ​ທັງ​ໝົດ​ດ້ວຍ

ພາສາ
ປະເທດ​ລາວ​ໃຊ້​ພາສາ​ລາວ​ເປັນ​ພາສາ​ທາງ​ການ​ທັງ​ໃນ​ສ່ວນ​ຂອງ​ພາສາ​ເວົ້າ​ແລະ​ລະບົບ​ການ​ຂຽນ ສ່ວນ​ໃນ​ກຸ່ມ​ຊາວ​ລາວ​ເທີງ​ແລະ​ຊາວ​ລາວ​ສູງ​ຍັງ​ຄົງ​ມີ​ການ​ໃຊ້​ພາສາ​ປະຈຳ​ເຜົ່າ​ຂອງ​ຕົນ​ຄອບຄູ່ ກັບ​ພາສາ​ລາວ ສ່ວນ​ພາສາ​ຕ່າງ​ປະເທດ​ອື່ນ​ທີ່​ມີ​ການ​ໃຊ້​ໄດ້​ແກ່​ພາສາ​ຝະ​ຫລັ່ງ​ເສດ​ຊຶ່ງ​ມີ​ການ​ໃຊ້​ມາ​ຕັ້ງ​ແຕ່ ສະໄໝ​ອາ​ນາ​ນິກ​ມ ປະຈຸບັນ​ຍັງ​ຄົງ​ໃຊ້​ໃນ​ວົງ​ລາດ​ການ​ແລະ​ການ​ຕິດ​ຕໍ່​ຄ້າ​ຂາຍ​ນຳ ອີກ​ພາສາ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ສຳຄັນ​ຄື​ພາສາ​ອັງ​ກະ​ຫລົດ​ຊຶ່ງ​ໃຊ້​ໃນ​ການ​ຕິດ​ຕໍ່​ກັບ​ຕ່າງ​ປະເທດ​ແລະ​ການ ຄ້າ ຊຶ່ງ​ນັບ​ມື້​ການສຶກສາ​ພາສາ​ອັງ​ກະ​ຫລົດ​ກໍ​ຍິ່ງ​ຈະ​ຂະຫຍາຍ​ຕົວ​ຫລາຍ​ຂຶ້ນ​ເລື່ອຍ​ ໆ ສຳລັບ​ອັດຕາ​ການ​ຮູ້​ຫນັງສື​ຂອງ​ລາວ​ນັ້ນ ປະຊາກອນ​ເພດ​ຊາຍ​ຮູ້​ຫນັງສື​ຮ້ອຍ​ລະ 67 ຍິງ​ຮ້ອຍ​ລະ 43 ເມື່ອ​ຄິດ​ເສ​ລີ່ຍ​ລວມ​ທັງ​ສອງ​ເພດ​ແລ້ວ​ປາກົດ​ວ່າ​ປະເທດ​ລາວ​ມີ​ອັດຕາ​ປະຊາກອນ​ທີ່​ຮູ້ ຫນັງສື ຮ້ອຍ​ລະ 56

ສາດ​ນ [າ]
ຊາວ​ລາວ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ນັບ​ຖື​ສາດສະຫນາ​ພຸ​ທົດ​ນິ​ກາຍ​ເຖ​ລວາດ​ຊຶ່ງ​ເປັນ​ສາດສະຫນາ​ປະຈຳ​ຊາດ (ຮ້ອຍ​ລະ 60 ຂອງ​ຊາວ​ລາວ​ທັງ​ໝົດ) ຄອບຄູ່​ໄປ​ກັບ​ລັດ​ທິ​ນັບ​ຖື​ຜີ​ບັນພະບຸລຸດ​ຂອງ​ຊົນຊາດ​ສ່ວນ​ນ້ອຍ​ໃນ​ແຖບ​ພູເຂົາ​ສູງ ສ່ວນ​ຊາວ​ລາວ​ທີ່​ນັບ​ຖື​ສາດສະຫນາ​ຄິດຕ໌​ແລະ​ສາດສະຫນາ​ອິດ​ລາມ​ມີ​ຈຳນວນ​ທີ່​ຄ່ອນ​ຂ້າງ​ນ້ອຍ​ຫລາຍ ໂດຍ​ສາດສະຫນາ​ຄິດຕ໌​ສ່ວນ​ຫລາຍ​ຈະ​ມີ​ຜູ້​ນັບ​ຖື​ເປັນ​ກຸ່ມ​ຊາວ​ວຽດ​ນາ​ມອບ​ຍົບ​ແລະ​ຊາວ​ລາວ​ເຊື້ອ ສາຍ​ວຽດ​ນາມ ສ່ວນ​ສາດສະຫນາ​ອິດ​ລາມ​ພົບ​ວ່າ​ມີ​ການ​ນັບ​ຖື​ໃນ​ໝູ່​ຊົນຊາດ​ສ່ວນ​ນ້ອຍ​ຈີນ​ຮໍ່​ທີ່​ອາໄສ​ຕາມ​ຊາຍ ແດນ​ດ້ານ​ຕິດ​ກັບ​ປະເທດ​ພະ​ມ່າ ແລະ​ມີ​ຊຸມ​ຊົນ​ມຸດ​ລິມ​ທີ່​ມີ​ເຊື້ອ-ສາຍ​ເອ​ເຊຍ​ໃຕ້ ແລະ​ຈາມ​ໃນ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌

ວັດທະນະທຳ
ມີ​ຄວາມ​ຄ້າຍ​ຄຶງ​ກັບ​ຄົນ​ພາກ​ອິ​ສານ​ຂອງ​ໄທ​ເປັນ​ຢ່າງ​ຫລາຍ ຍັງມີ​ຄຳ​ກ່າວ​ທີ່​ວ່າ “ ມີ​ລາວ​ຢູ່​ແຫ່ງ​ໃດ ມີ​ມັດ​ໝີ່ ແລ​ລາຍ​ຈົກ​ຢູ່​ທີ່​ນັ້ນ ” ໃນ​ດ້ານ​ດົນຕີ ລາວ​ມີ​ແຄນ​ເປັນ​ເຄື່ອງ​ດົນຕີ​ປະຈຳ​ຊາດ ມີ​ໝໍ​ຂັບ ໝໍ​ລຳ ລາວ​ມີ​ປະເພນີ​ທາງ​ພະ​ພຸ​ທົດ​ສາດສະຫນາ​ແລະ​ອື່ນ ໆ ເຊັ່ນ ມື້​ມາກ​ບູຊາ ມື້​ສົງ​ການຕ໌ ມື້​ອອກ​ພັນ​ສາ ບຸນ​ເຂົ້າ​ປະ​ດັບ​ດິນ ບຸນ​ເຂົ້າ​ສະ​ຫລາກ ບຸນ​ສ່ວງ​ເຮືອ (ແຂ່ງ​ເຮືອ) ບຸນ​ທາດ​ຫລວງ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌ ໃນ​ເດືອນ 12 ເປັນ​ຕົ້ນ

ພຸ​ທົດ​ສາດສະຫນາ​ແບບ​ເຖ​ລວາດ
ນັບ​ເປັນ​ແບບ​ແຜນ​ຫລັກ​ຂອງ​ວັດທະນະທຳ​ລາວ ຊຶ່ງ​ປາກົດ​ໃຫ້​ເຫັນ​ທົ່ວ​ປະເທດ ທັງ​ໃນ​ດ້ານ​ພາສາ ແລະ​ສິລະປະ​ [ະ] ວັນນະ​ຄະດີ ສິນ​ປະ​ການ​ສະແດງ​ແລະ ອື່ນ  ໆ ສຳລັບ​ດົນຕີ​ລາວ​ນັ້ນ​ມີ ແຄນ ຊຶ່ງ​ເປັນ​ເຄື່ອງ​ດົນຕີ​ປະຈຳ​ຊາດ ວົງ​ດົນຕີ​ຂອງ​ລາວ​ກໍ​ຄື​ວົງ​ໝໍ​ລຳ ມີ​ໝໍ​ລຳ ແລະ​ໝໍ​ແຄນ ທ່ວງ​ທຳນອງ​ຂອງ​ການ​ຂັບ​ລຳ​ຈະ​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ​ໄປ​ຕາມ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ທາງ​ພາກ​ເໜືອ​ຮຽກວ່າ​ຂັບ ພາກ​ໃຕ້​ຈາກ​ບໍ​ລິ​ຄຳ​ໄຊ​ລົງ​ໄປ​ຮຽກວ່າ​ລຳ ເຊັ່ນ ຂັບ​ງຶມ​ວຽງ​ຈັນ​ທົນ໌ ຂັບ​ພວົນ​ຊຽງ​ຂວົງ ລຳ​ສາ​ລະ​ມື້​ຂອງ​ແຂວງ​ສາ​ລະ​ມື້ ລຳ​ພູ​ໄທ ລຳ​ຕັງ​ຫວາຍ ລຳ​ຄອນ​ສະ​ຫະ​ຫວັນ ລຳ​ເຮືອນ​ຊອກ​ຂອງ​ແຂວງ​ສະ​ຫະ​ຫວັນ​ນະ​ເຂດ ຂັບ​ໂສມ ລຳ​ສີ​ພັນ​ດອນ​ຂອງ​ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ ລຳ​ມະ​ຫາ​ໄຊ​ຂອງ​ແຂວງ​ຄຳ​ມ່ວນ ຂັບ​ທຸ່ມ​ຂອງ​ແຂວງ​ຫລວງ​ພະ​ບາງ ຂັບ​ລື້​ຂອງ​ຊາວ​ລື້ ເປັນ​ຕົ້ນ ການ​ແຕ່ງ​ກາຍ​ທີ່​ເປັນ​ເອກ​ລັກ​ສົນ໌ ຢ່າງ​ໜຶ່ງ​ຂອງ​ລາວ​ຄື​ຜູ້ຍິງ​ຈະ​ນຸ່ງ​ຜ້າ​ຊິ່ນ (ຜ້າ​ຖົງ) ອາຫານ​ຂອງ​ຄົນ​ລາວ ລາວ​ຈະ​ທານ​ເຂົ້າ​ໜຽວ​ເປັນ​ຫລັກ ອາຫານ​ທີ່​ເປັນ​ເອກ​ລັກ​ສົນ໌​ຄື ແຈ່ວ ສົ້ມ​ຕຳ ໄກ່​ປິ້ງ ເປັນ​ຕົ້ນ ອາລະຍະທຳ​ເກົ່າ​ແກ່​ຂອງ​ລາວ​ນັ້ນ ມີ​ປາກົດ​ຈາກ​ຫລັກ​ຖານ​ດ້ານ​ບູຮານຄະດີ​ຍຸກ​ຫິນ​ທີ່​ທຸ່ງ​ໄຫ​ຫິນ​ໃນ​ແຂວງ​ຊຽງ​ຂວາງ